با گذشت زمان از آغاز شیوع ویروس کرونا، علائم این بیماری تغییر کرده است. در ابتدا علائمی نظیر تنگی نفس و سرفههای خشک جز نشانههای بالینی بیماران کرونایی بهحساب میآمدند و با مرور زمان از دست دادن حس بویایی و چشایی نیز به علائم قبلی اضافه شده است. این نکته نیز قابل توجه می باشد که علائم دلیلی برای ابتلای افراد به کرونا نخواهند بود. تست کرونا در منزل راهی مطمئن برای اطلاع از وضعیت فرد دارای علائم خواهد بود. علائم روز به روز کرونا چگونه است و چرا علائم جدیدی به وجود میآید؟ آیا ویروس کرونا پیوسته در حال جهش است؟ آیا روز به روز قویتر میشود؟ آیا میتوان جلوی جهشهای این ویروس را گرفت؟ آیا داروهایی که برای درمان ویروس کرونا تجویز میشود باگذشت زمان اثر خود را از دست میدهند واکسن کرونا چگونه ساخته میشود و چه کارکردی دارد؟ با ما همراه باشید تا پاسخ این سؤالات را بدهیم.
بیمارانی مبتلا به کرونا به چند دسته تقسیم میشوند؟
طبق تحقیقات محققین چینی بر روی بیماران مبتلا به کرونا، بیماران کرونایی را میتوان بر اساس شدت بیماریشان به ۴ دسته تقسیم بندی کرد:
• خفیف
• متوسط
• شدید
• بحرانی
بیماران خفیف تا متوسط در حدود ۸۰ درصد از مبتلایان را شامل میشود که نیاز به دستگاه اکسیژن ندارند در حالی که ۱۶ درصد از بیماران به نوع شدید مبتلا میشوند و به دستگاه اکسیژن خارجی نیاز پیدا میکنند. و ۶ درصد نیز به نوع بحرانی کرونا مبتلا میشوند که اندامهای تنفسی آنها آسیب میبیند.
روزشمار علائم کرونا چگونه است؟
اگر ویروس کرونا وارد بدن شما شود، در حدود ۲ تا ۱۴ روز طول میکشد تا علائم آن در بدنتان نمایان شود. در این مدت ممکن است علائم سرماخوردگی و آنفولانزا داشته باشید.
حدود ۸۸ درصد از مبتلایان از همان اول تب داشتهاند و بعضی از آنها دچار اختلالات دستگاه گوارش مثل اسهال، حالت تهوع، استفراغ و دل درد شدهاند. این علائم در تعداد کمی از مبتلایان مشاهده میشود و معمولاً چند روز قبل از بروز علائم تنفسی ایجاد میشود. همان طور که می دانید بیماری کرونا یک بیماری تنفسی است و بیشترین آسیب را به اندام تنفسی یعنی ریه وارد میکند.
علائم روزشمار کرونا در ابتدا
در روزهای اولی، ویروس کرونا به سلولهای ریه حمله میکند طی این حمله “سلیوم” ها آسیب می بینند. سلیوم ها مواد مو شکلی هستند که در ریه حرکت میکنند و راههای هوایی ریه را از مخاط و آلودگیهای دیگر پاک میکنند. زمانی که سلولهای ریه در اثر حمله ویروس کرونا عفونت میکنند، سلیوم ها میمیرند و در نتیجه آن، ریه مملو از مخاط و ذرات آلوده میشود و التهاب پیدا می کند.
التهاب ریه باعث بروز علائم دیگر کرونا مثل سرفه خشک، تنگی نفس و داشتن خلط می شود. در این زمان ممکن است علائم زیر در بیمار بروز پیدا کند:
• خستگی
• سردرد
• گلودرد
• درد در مفاصل
• آبریزش بینی
• لرز
علائم روزشمار کرونا در روزهای پنجم به بعد
فرد مبتلا به کرونا در روز پنجم احساس تنگی نفس میکند. در بیمارانی که به نوع متوسط تا بحرانی کرونا مبتلا شده اند، معمولاً ۷ روز طول میکشد تا در بیمارستان بستری شوند. از طرفی، برای بیماران مبتلا به نوع خفیف کرونا هفت روز زمان لازم است تا از بیماری کرونا بهبود پیدا کنند. بعد از روز هفتم شرایط برای بیماران متوسط تا بحرانی بدتر شده و علائم ذات الریه در آنها مشاهده میشود. این علائم ممکن است کم تا بحرانی شود و زمان بهبود آن بین چند روز تا چند هفته طول می کشد.
اختلال حاد تنفسی یا ARDS
ذات الریه در نوع بحرانی کرونا به قدری شدید میشود که اختلال حاد تنفسی یا ARDS را ایجاد میکند. ریههای فرد مبتلا به این بیماری پر از مایع میشود و سلولهای ایمنی بدن او برای مقابله با عفونت ایجاد شده به طرف ریه میروند. گلوبول های سفید در ریه فرد مبتلا به ARDS علاوه بر عوامل عفونت زا، به سلول های ریه حمله کرده و باعث از بین رفتن بافت ریه میشوند.
به همین دلیل افراد مبتلا به ICU منتقل میشوند تا تحت مراقبت ویژه قرار بگیرند و درمانهای حیاتی را شروع کنند. این درمان شامل اکسیژن مکمل و تسویه هوای مکانیکی میشود. با استفاده از این شیوه درمان، اکسیژن بیشتری وارد راههای هوایی فرد مبتلا میشود چرا که ریه توانایی انجام این کار را ندارد.
در صورتی که حجم زیادی از ریه بیمار از مایعات پر شده باشد این درمان پاسخگو نیست و اکسیژن به راههای خونی نمیرسد و فرد به احتمال زیاد می میرد. علت مرگ در اثر کرونا به همین دلیل است. حتی اگر بیمار مبتلا به کرونا از این مرحله به سلامتی عبور کند، ریههای او تا آخر عمر آسیب می بینند.
اکثر افرادی که در اثر کرونا جان خود را از دست میدهند، بین روزهای ۱۴ تا ۱۹ این اتفاق برایشان می افتد. مبتلایان بستری شده تا ۲ و نیم هفته خوب میشوند و میتوانند از بیمارستان مرخص شوند. اما اگر بیماری شدید باشد ممکن است فرایند بهبودی تا ماهها ادامه پیدا کند.
جهش در ویروس کرونا
در ابتدا میخواهیم درباره سلولهای بدن انسان،هسته، ژنوم و مفاهیم مربوط به آن صحبت کنیم تا درک بهتری نسبت به ساختار سلولی ویروس کرونا و نحوه جهش آن پیدا کنید.
سلول،هسته و ژنوم
بدن همه انسانها از سلولهای مختلفی ساخته شده است. سلولهای در همه بافتهای بدن قرار دارد از بافت چربی گرفته تا استخوان و اسکلت بدن. در درون اغلب سلولهای بدن هسته وجود دارد. هسته مرکز کنترل فعالیتهای سلول است و میتوان آن را مغز متفکر سلول دانست. در داخل هسته سلول ژنوم وجود دارد. ژنوم را میتوان مجموعه دستوراتی دانست که باعث به وجود آمدن انسان و مجموعه عملکردهایش میشود. در حقیقت ژنوم دستور ساخت انسان است.
تفاوت DNA با RNA
دیان ای همان ژنوم داخل هسته است. اگر ژنوم را به بخشهای کوچکتر تقسیم کنیم به دیان ای میرسیم که مانند یک نردبان است و دو رشته دارد. اما RNA شبیه دیان ای است ولی تکرشتهای است. ژنوم موجودات تکاملیافته مثل انسان دو رشتهای بوده در حالی که ژنوم موجودات کمتر تکامل یافته از RNA ساخته شده است.
DNA POLYMERASE
نوعی RNA است که مسئول کپی کردن دیان ای است. درصد خطای آن کم است. اما اگر DNA POLYMERASE خطایی مرتکب شود به آن جهش میگویند. برخی از جهشها بیمعنی هستند و تأثیری روی عملکرد سلولها ندارند و اتفاق جدیدی را به وجود نمیآورند در حالی که برخی از آنها بسیار تأثیر گذارند و میتوانند باعث به وجود آمدن بیماریهای نظیر “سندروم دان” شوند.
PROOF READING
زمانی که دیان ای انسان در حال کپی شدن و تکثیر است، در صورتی که دستگاه کپی یا همان DNA POLYMERASE دچار خطا شود، دوباره برمیگردد و خطای خود را اصلاح میکند،به این عمل PROOF READING میگویند. این مکانیسم باعث میشود که درصد خطای DNA Polymerase بسیار کم شود.
ساختمان ویروس کرونا
ساختمان ویروس کرونا کروی است و روی آن، پروتئینهای تاجی شکل قرار دارد. ویروس کرونا به وسیله این پروتئینها میتواند به سلولهای بدن انسان بچسبد. بخش دیگر ویروس کرونا، ژنوم آن است که در داخل سلول آن قرار گرفته است.
علت تغییر علائم روزشمار در ویروس جدید کرونا
یکی از عوامل اصلی که باعث شده ویروس کرونا علائم جدیدی از خود نشان دهد، جهش این ویروس است. زمانی که ویروس کرونا به گیرندههای خاصی از سلولهای بدن انسان میچسبد و ژنوم خود را وارد سلول انسان میکند، ژنوم کرونا در داخل سلول شروع به تکثیر میکند. سیستم کپی شدن ژنوم کرونا مانند ژنوم هسته سلول بدن انسان است، با این تفاوت که در هنگام کپی شدن مکانیسم PROOF READING را ندارد. بنابراین در هنگام تکثیر شدن ژنوم ویروس کرونا در داخل سلول انسان اشتباهات زیادی رخ میدهد که منجبر به جهشهای تازه در این ویروس میشود.
چگونه میتوان از پیشرفت علائم روزشمار کرونا جلوگیری کرد؟
همانطور که قبلاً اشاره کردیم، علت بروز علائم جدید،جهش ژنوم کرونا در داخل سلولهای بدن انسان است. پس اگر کاری کنیم که این ویروس وارد سلولهای بدن ما نشود، خبری از جهش نخواهد بود. بهترین کار رعایت پروتکلهای بهداشتی است تا زنجیره انتقال قطع شود و ویروس وارد بدن انسان نشود.
اگر به کرونا مبتلا شده باشم ممکن است دوباره بگیرم؟
طبق تحقیقاتی که در ۵ کشور هنگکنگ،آمریکا، هند، اکوادور و بلژیک انجام شده است،محققین در پاسخ به این سؤال که آیا افراد مبتلا ممکن است بعد از بهبودی دوباره کرونا بگیرند بیان کردند که نمیتوان قاطعانه جواب داد و محدودیتهای زیادی برای رسیدن به پاسخ درست وجود دارد. باید عوامل زیادی را بررسی کرد و از صحت آنها مطمئن شد. مثلاً ممکن است فرد برای بار اول فقط حساسیت فصلی یا سرماخوردگی داشته باشد و به اشتباه تشخیص کرونا داده باشند و یا اگر برای بار اول گرفته است ممکن است برای بار دوم به کرونا مبتلا نشده باشد. درنتیجه جواب این سؤال را نمیتوان بهطورقطع داد اما میتوان گفت که درصد احتمال ابتلای مجدد به ویروس کرونا بسیار کم است.
داروهای کرونا
زمانی که یک اپیدمی مثل شیوع گسترده ویروس کرونا به وجود میآید، دانشمندان رشتههای مختلف اعم از داروسازها،بیولوژیست ها، بیوتکنولوژیستها شروع به تحقیق میکنند که چه دارویی بسازند. از طرفی پزشکان طبق مطالعات و تحقیقاتی که انجام میدهند داروهایی را که بیشترین اثر و کمترین ضرر را دارند به بیماران تجویز میکنند تا درد آنها کمتر شده و آمار مرگومیر کاهش پیدا کند. در ادامه با داروهایی که برای درمان کرونا تجویز میشود آشنا میشویم:
• داروی REMDISIVIR
این دارو برای درمان بیماری سارس و مرس و ابولا استفاده میشود. این دارو دستگاه کپیبرداری ژنوم ویروس کرونا را در سلولهای انسان از بین میبرد و مانع تکثیر و جهش آن میشود.
• داروی FAVIPIRAVIR
این دارو برای درمان آنفولانزا و ابولا استفاده میشود. این دارو نیز موتور کپیبرداری ژنوم کرونا در سلولهای انسان را از بین میبرد.
• داروی KALETRA
این دارو جلوی پروتئینسازی و تکثیر ویروس کرونا را میگیرد.
• داروی INTERFERON
این دارو برای درمان بیماریام اس استفاده میشود. نام این دارو از نام پروتئینی گرفته شده که به وسیله گلبولهای سفید بدن در هنگام مواجه با عوامل بیماریزا ساخته میشود. درواقع دانشمندان این پروتئین INTERFERON که به طور طبیعی در بدن انسان قرار دارد را در آزمایشگاه ساختهاند.
• داروی HYDROXYCHLOROQUINE
برای درمان مالاریا و رماتیسم مفصلی مورداستفاده قرار میگیرد. برای از بین بردن موتور کپیبرداری ویروس استفاده میشود.
• داروی AZITHROMYCIN
این دارو انتی بیوتیک است و برای جلوگیری از عفونتهای ناشی از التهابات ریوی که به خاطر کرونا ایجاد میشود، تجویز میشود.
همانطور که گفتیم در زمان اپیدمی، پزشکان از داروهای ساخته شده استفاده میکنند تا بتوانند علائم این بیماری را در بدن انسانها کم کنند و آمار مرگومیر را کاهش دهند. به همین دلیل ممکن است که بعضی از داروها در درمان بیماری مفید نباشند یا بعد از مدتی اثر خود را از دست بدهند. بهترین راهحل برای درمان ویروس کرونا واکسن است که بعضی از شرکتهای داروسازی اقدام به ساخت آن کردهاند.
واکسن کرونا
واکسنها باید دو ویژگی داشته باشند تا بتوانند بدن را در برابر ویروس کرونا ایمن کنند:
• ایجاد پاسخ ایمنی مناسب
واکسن باید سیستم ایمنی را طوری تحریک کند که ما در برابر ویروس کرونا مصون بمانیم
• باعث بیماری نشود
واکسن نباید ما را بیمار و مریض کند
MODERN و PHIZER دو شرکت پیشتاز درزمینه تولید واکسن هستند. تکنیک ساخت واکسن در این دو شرکت MRNA نام دارد.
تکنیک MRNA اینگونه است که در ابتدا بخشی از ژنوم ویروس کرونا که مسئول ساخت برجستگیهای تاجی شکل (spike) روی سطح ویروس هستند را برمیدارند و از روی آن کپی میکنند. ژنوم ساختهشده بسیار حساس بوده و در برابر عوامل مختلف محیطی بهراحتی از بین میرود به همین دلیل آن را داخل یک توپ لیپوپروتئین قرار میدهند. زمانی که ژنوم ساخته شده وارد سلولهای بدن میشود، در داخل سلول شروع به تکثیر شدن میکند و در نتیجه تعداد زیادی spike ساخته میشود. سیستم ایمنی برای مقابله با spike ها پادتن ترشح میکند. بنابراین در هنگام مواجه با ویروس واقعی بهراحتی برجستگی تاجی شکل روی ویروس را شناسایی کرده و آن را از بین میبرد و ویروس نمیتواند به گیرنده سلول بدن بچسبد و وارد آن شود.
خدمات تست کرونا در منزل هوم کا
در صورتی که میخواهید از وضعیت سلامتی خود در خانه آگاه شوید و میخواهید که یک تیم حرفهای و آموزشدیده از شما تست کرونا بگیرد، همینالان روی دکمه ثبت درخواست کلیک کنید. ما همواره به فکر سلامتی شما عزیزان هستیم و در تلاشیم تا باکیفیتترین خدمات درمانی و مراقبتی و آزمایش را ارائه کنیم.
ما در این مقاله سعی کردیم که علت تغییرات ویروس کرونا را شرح دهیم و نقش جهش در ایجاد علائم جدید کرونا را بیان کنیم. گفتیم که احتمال ابتلای مجدد افرادی که قبلاً کرونا گرفتهاند کم است ولی بااینوجود تا زمانی که واکسن آن ساخته نشده بهتر است که همه افراد پروتکلهای بهداشتی را رعایت کنند. بیان کردیم که داروهایی که تا الآن برای درمان کرونا تجویز میشوند، ممکن است برای درمان بیماری مؤثر باشند اما بهترین درمان واکسن است. در آخر تکنیک ساخت و نحوه عملکرد واکسن کرونا را شرح دادیم. اگر این مقاله برای شما مفید بود،خوشحال میشویم آن را با دوستان خود به اشتراک بگذارید.
دیدگاهتان را بنویسید